Benim Değerlerim Var! - Betül Kara

Ben kimim? Benim değerlerim, benim hayallerim neler? Son yıllarda daha çok düşündüğüm, başkalarına da sorduğum güçlü sorular bunlar. Hayatımızın akışını belirleyecek kadar güçlü üstelik. 

Daha önce bu kadar farkında değildim. Hayat, okul, iş, ilişkiler arasında akıyordu. Durup da ben nereye gidiyorum ya da bu yol beni nereye götürüyor diye çok da sorgulamadan.
 
Örneğin başkalarını memnun etmek benim için önemliydi. Hala da öyle. Ama geçmişte bunu sorumluluk olarak görüyordum. Bazen sıkıntı duymama neden oluyordu. Şimdi ise bana keyif verdiği için seçiyorum. Yapabildiğim kadar, elimden geldiğince. Çünkü dostlarımın, ailemin, arkadaşlarımın mutlu olması beni mutlu ediyor. Demek ki, paylaşılan anların keyfi, sevgi benim için önemli değerler.
 
Öğrenmek, öğrendiklerimi paylaşmak her zaman tutkuydu benim için. Bu yüzden ikinci kariyerime eğitim ve danışmanlık alanında başladım ve sevgiyle devam ediyorum.
 
Güven duymak hayatımdaki olmazsa olmazlarımdan biri. Güven duymadığım yerden adeta kaçıyorum. Güven değerimi yaşayabildiğim yerlerde, güvendiğim kişilerle rahatım, hayata onlarla devam ediyorum.
 
Bunun gibi daha birçok değer yaşamıma ve kararlarıma yön veriyor. İşte bunun farkında değildim. Kritik dönemlerde aldığım kararların değerlerimden etkilendiğini ya da bazen çıkmaza, kararsızlığa düştüğümde aslında beni ben yapan değerlerimin arasında çatışma yaşadığımdan habersizdim. Ya da öfkelendiğimde aslında değerlerime karşı bir atak olduğunu, bu yüzden o kadar tepki verdiğimi ayırt edemiyordum.
  
Yeni bir yol, yeni bir şey denemek hem çok çekici hem de riskli benim için. Güven ve yenilik değerleri çatışıyor içimde. Örneğin daha önce gitmediğim yeni bir restoranı denemek veya çok sevdiğim bir lezzeti adını sanını bilmediğim bir yerde yemek. Riskli geliyor ama bir yandan da denemek istiyorum. Yolu buldum. Internet üzerinden deneyimleri okuyorum. Her şeyi anlamak mümkün değil ama kesinlikle bir renk veriyor. Gerisini de akışa bırakıyorum. Bu kadarcık riski de alayım artık.
 
Özgür olmak önemli bir değer benim için. Alanıma girildiğinde tepki veriyor, öfkeleniyorum. Başkalarının özgürlükleri kısıtlanınca da aynısını hissediyorum. Kendimi ifade edebildiğimde mutluyum. Söylemek istediğim içimde kalınca sıkışıyorum ve oradan uzaklaşmak istiyorum.
 
Hakkımın karşılığını alamadığımda, adil olmayan bir tutumla karşılaştığımda gerçekten çok üzülüyorum ve öfkeyle yanıt verebiliyorum.  Anlıyorum ki öfkemin kaynağı, benim için önemli bir değerime yapılan ya da yapıldığını sandığım saldırı aslında.

Değerler bizi biz yapan, varlığımızı şekillendiren, gece karanlıkta parlayan kutup yıldızı gibi bize yol gösteren yaşam ilkelerimiz. Değerlerimize uygun yaşadığımızda çok mutlu ve doyum içindeyiz. Değerlerimizi yaşayamadığımız ortamlarda ise mutsuz ve doyumsuz hissediyoruz kendimizi.
 
Ne dersiniz, değerlerimiz zamanla değişir mi? Değerlerimiz kaybolmaz ama evet yaşadığımız önemli olaylar ya da farkındalıklarla birlikte bizim için sıralaması değişebilir. Daha aşağı sıralarda olan bir değerimiz, örneğin aile ve bunun temsil ettiği, sevgi, paylaşım, huzur gibi değerler evlenip çocuk sahibi olunca ön sıralara yükselebilir.
 
İlişkilerimizde başkalarının değerlerine saygı duymak neden önemlidir sizce? Birbirimizi anlamanın, sınırlarımızı fark etmenin yoludur değerler. Empati ile yaklaşmak, değerlere saygı göstermek ilişkimizin standartlarını yükseltir. Birbirimizden farklı olduğumuzu, bu yüzden her birimizin biricik olduğunu anlamamıza yardım eder. Daha derinlikli ve nitelikli ilişkiler kurmamızı sağlar.
  
Peki, değerlerimize uygun bir hayatı nasıl seçebiliriz? Öncelikle kendimizin, isteklerimizin, sınırlarımızın, bizim için ne veya nelerin önemli olduğunu farkına vararak. Bu ilk koşul ama yeterli değil. Her zaman olduğu gibi farkındalıklarımızla ilgili küçücük bile olsa adım atmalıyız. Eyleme geçmedikten sonra bilmişim, farkına varmışım neye yarar!

Özetle, değerlerimiz bizim bu hayattaki parmak izlerimiz. Onların farkına varmak, kendimizi tanıma ve anlamlı bir yaşam sürmenin ilk adımıdır. “Sevme Sanatı” eseriyle çok tanınan psikanalist, sosyolog ve filozof Eric Fromm’un söylediği gibi “İnsan, neye değer veriyorsa odur.” 

Peki, sizin için en önemli değerler neler? Kendi yolculuğunuzda size neler rehberlik ediyor?